Selecteer een pagina

Vandaag is het 50 jaar geleden dat Mart geboren werd. Helaas werd hij niet ouder dan 42 jaar, maar toch ‘vier’ ik zijn geboortedag. Zo hou ik de herinnering aan hem in leven.

Vergeet ze niet

Op het kerkhof waar mijn eerste man Mart begraven ligt staat nogal prominent op een grafmonument het volgende:

Je bent pas echt dood als je vergeten bent.

Aanvankelijk had ik niet zoveel met deze uitspraak die nogal cliché overkomt. Maar eigenlijk heb ik ontdekt dat het wel waar is. Zo lang je aan overleden geliefden denkt, hou je ze in zekere zin levend.

De laatste ‘gewone’ verjaardag van Mart. Het ging goed met ons. We waren zo blij en dankbaar met zijn goede prognose en woonden pas in Den Haag. Maar goed dat we hier nog niet wisten dat een paar maanden later de ziekte weer terug zou komen en wat ons te wachten stond.

Geboortedag

Vandaag is de vijftigste geboortedag van Mart. Na zijn dood ben ik bewust de term geboortedag gaan gebruiken, want iemand die overleden is verjaart niet meer. Je kunt dus niet meer van een verjaardag spreken. Maar het blijft de dag waarop iemand geboren is en daarmee blijft het toch een bijzondere datum. Denk maar eens aan al die beroemdheden die herdacht worden op hun zoveelste geboortedag.

Ik zie zo’n datum als een kans om even stil te staan bij wat iemand voor je betekend heeft en nog steeds betekent. En Mart heeft heel veel voor mij betekend. Ik hield van hem, we hebben het samen goed gehad en daar kan ik nu met dankbaarheid op terug kijken. Hij maakt nog altijd deel uit van mijn leven en mijn geschiedenis en daarom vind ik het heel natuurlijk en gepast om zijn vijftigste geboortedag te vieren. Was hij niet geboren, dan had ik die goede herinneringen nooit gehad.

Deze foto is genomen op de laatste verjaardag van Mart. Hij werd toen 42 jaar en hij was daar blij mee en genoot van de mensen om hem heen en wilde het ook graag vieren met zijn familie. Ik herinner me vaag dat ik het die dag weer eens druk had met van alles en nog wat. Zoals ik me in die tijd constant druk maakte. Helaas stond mijn piekermachine op standje maximaal  in die tijd. Maar gelukkig heb ik ook toen toch de tijd genomen om even stil te staan en deze foto te maken.

Rouwtaak

Manu Keirse, een bekende rouwdeskundige schrijft dat je na iemands dood moet leren iemand op een andere manier vast te houden. Ik vind dat een mooie gedachte. Sterker nog, ik denk dat dat een rouwtaak is. Een mooie taak, eervol ook. In jou mag, zo lang je leeft, iemand met je mee reizen die er fysiek niet meer is. Het is jouw taak geworden om de herinnering aan je geliefde levend te houden. Om iets te doen met zijn of haar nagedachtenis.

Eerlijk is eerlijk, dat is – zeker in het begin – een zware taak. Want het doet pijn om iemand te missen. Het is trouwens een misverstand dat je over je verdriet of iemand heen moet  komen. Dat hoeft helemaal niet. Gelukkig slijt mettertijd iets van de rauwe rouw. Het wordt echt behapbaarder en dat gebeurt doordat je ruimte geeft aan het verdriet. Als je het oppot, gaat het rotten. Als je het uit, ontstaat er inderdaad een nieuwe manier van vasthouden. Dat kan heel mooi zijn.

Wat maakten Mart en ik veel mee. Het leek soms haast niet te doen. Maar iedere keer als we (soms letterlijk) vielen, stonden we weer op. En door erover te schrijven en te praten, leerde ik de moeilijke herinneringen te hanteren en nu zijn mijn ervaringen levenswijsheden geworden waardoor ik naast anderen kan staan die het moeilijk hebben.

Rouw zo lang het nodig is

Dat ik stilsta bij de vijftigste verjaardag van Mart is gezond. Ik blijf er niet door hangen in het verleden. Juist doordat ik mij steeds weer heb geuit en stil ben blijven staan bij bijzondere momenten zoals de sterf- en geboortedag van Mart krijgt het een goede plek in mijn leven. Ik heb er  een nieuwe basis mee gecreëerd in mijn leven. Dat was lang niet altijd gemakkelijk. Het was soms loodzwaar. Maar een dikke zeven jaar na zijn overlijden kan ik wel zeggen dat ik een goed en compleet leven heb. Ook al ligt er altijd een rouwrandje om heen. Maar daar kun je mee leren leven. Want rouwen is een eervolle taak en het vertelt dat je hebt lief gehad. En de liefde vergaat nooit!