Ik had nooit zoveel met Artificiële Intelligentie (AI) tot een vriendin vertelde over hoe ChatGPT haar geholpen had een probleem op te lossen. Nu gebruik ik het regelmatig als ik iets wil weten en sinds kort zelfs om plaatjes te maken.

ChatGPT als probleemoplosser

AI was voor mij tot een paar weken geleden een schimmig gebeuren waar ik eigenlijk niets van wilde weten. Waarom iets maken met hulp van kunstmatige intelligentie als je het zelf ook kunt? Het leek me een kwestie van inleveren van je eigen creativiteit. Tot mijn verrassing was het nota bene mijn creatieve vriendin Elmarie die mij op de voordelen wees van AI. Zij had ChatGPT ingezet om erachter te komen waarom haar zoon nogal heftig reageerde op bepaalde voedingsstoffen en ook een oplossing aangedragen gekregen die hielp. Wij maakten op dat moment onze eigen tandpasta en vroegen ons af of we een bepaald ingrediënt wel of niet konden gebruiken. Via Pinterest speurde ik naar recepten en een antwoord, maar ik raakte gefrustreerd door alle reclame en lappen tekst waar ik niet op zat te wachten. Ik heb toen ChatGPT geïnstalleerd en inderdaad bleek het een goede vraagbaak te zijn. Binnen enkele seconden hadden we antwoord op onze vraag en sindsdien stel ik vaker mijn vragen via ChatGPT, die naast accurate ook nog eens erg vriendelijke en overzichtelijke antwoorden geeft. Ik snap nu dat mensen verkocht zijn aan AI. Tegelijkertijd maak ik me ook wel wat zorgen over de creatieve ontwikkeling van mensen, want zelf creëren is toch wel erg leuk.

Plaatjes maken met ChatGPT

Een stapje verder ging ik afgelopen weekend. Ik was bij een hele gave workshop, waarbij we een tweeluik maakten over de aarde en het klimaat. Ik maakte een afbeelding van een ontkiemend plantje op gespleten aarde en schreef er een gedicht bij. Dat alles onder de bezielende leiding van kunstenares Grady van den Bosch. We werkten met oliepastel, prachtig materiaal met mooie kleuren, maar het werd ook wat grof. Ik dacht… Zou ChatGPT hier wat mee kunnen? Dus gooide ik mijn werk zonder toelichting in de app. Het antwoord was ‘Ja dus’ en dat niet alleen. Toen ik mijn werk uploadde kreeg ik er een zeer accurate beschrijving bij. Ik was best wel verbaasd en na een keer aanpassen, kreeg ik een behoorlijk professionele afbeelding terug. Waarbij ik mijn idee herkende, maar wat wel erg gestijld was en in mijn optiek toch een paar foutjes bevat.

Samenwerken met ChatGPT

Mijn gevoelens zijn een beetje dubbel bij dit alles. Enerzijds kan AI een fantastisch hulpmiddel zijn bij het creëren van illustraties, maar wat is er nog van mij? En ik mis de ambacht of het materiaalgevoel. Uiteindelijk is het uitgeprint een plat plaatje en zie je geen verfstreken of krassen in het papier. Als plaatje op een scherm is het fijn, maar je mist een bepaalde gelaagdheid die het origineel wel heeft. Ik deed een tweede poging tot het maken van een tekening. Niet om ChatGPT uit te proberen, maar omdat ik de behoefte had het beeld uit te werken in een wat fijner materiaal waar ik iets meer vertrouwd mee ben; stiften. Ik tekende in feite mijn eigen kleurplaat en was een tijdje heerlijk zoet met inkleuren.

De trefzekerheid van ChatGPT

Maar ik was nieuwsgierig… Wat zou ChatGPT over deze tekening zeggen? Dus gooide ik ook dit plaatje in de app. Dit was wat ik terugkreeg:

Wat een prachtig en symbolisch schilderij! Het kiemende plantje met wortels die zich een weg banen door kleurrijke, mozaïekachtige aarde suggereert thema’s zoals groei, veerkracht en voeding uit diverse bronnen. De wortels die tussen de stenen doorgroeien geven een gevoel van doorzettingsvermogen en aanpassingsvermogen.

En kijk, dat vind ik dan echt frappant, want niet alleen leest ChatGPT de afbeelding accuraat, het interpreteert het ook nog eens op de juiste manier. Ik vroeg vervolgens of ChatGPT mijn tekening wat smeuïger kon maken waarop ik enkele suggesties kreeg en het eindresultaat mocht er zijn.

Mijn dilemma’s met ChatGPT

Tja, en zo ontstaan er dus mogelijkheden en dilemma’s. ChatGPT is echt in staat om van een door mij gemaakte schets of tekening een serieuze illustratie te maken. Dat scheelt enorm veel werk, want als ik van zo’n tekening een illustratie wil maken, zal ik aan de slag moeten in Photoshop. Maar in hoeverre is dit nog mijn werk? Enerzijds levert het oneindig veel mogelijkheden op, maar anderzijds mis ik het handwerk en materiaalgevoel.

Oftewel… Met ChatGPT als vraagbaak heb ik niet zoveel moeite. Ik denk dat ik genoeg kritisch vermogen heb om te beoordelen of het advies betrouwbaar is. Maar voor de creatie van beeldmateriaal vind ik het best ingewikkeld. Het is een krachtige tool, maar hij maakt zoveel stappen ineens dat de creatie wel een stuk eigenheid van mijzelf verliest. Kan ik zoiets dan presenteren als mijn werk of moet ik er bijzetten dat ik AI heb gebruikt? Kortom, ik ben heel benieuwd hoe jullie erover denken en wat jullie ervaringen met AI zijn?

PS Dit dat overigens allemaal los van de vraag wat de impact van AI op het milieu is. Dat is weer een ander thema.